“ЭЛДИН СҮЙГӨН ЫРЫ”. ЛИЛЯ ТУРУСБЕКОВАНЫН ТАСМАСЫ. 1963-ж.

Бул тасма — Кыргыз мамлекеттик опера жана балет театрына ысмы коюлган эң мыкты композитор жана ырчы Абдылас Малдыбаев жөнүндө. Биздин көз алдыбызда тасманын каарманы — көрүнүктүү автордун жана аткаруучунун өмүр баянын тек гана сөзмө-сөз айтып берүү эмес. Экрандан биз анын туулуп-өскөн жерин жана анын жердештеринин жандуу жаратылыш менен айкалыштырылганын көрө алабыз. Аларды саякатчылардын туюмунда кабыл […]

Толугу менен...

ЛИЛЯ ТУРУСБЕКОВАНЫН “ЧЕБЕР” ТАСМАСЫ. 1989-жыл.

Кыска метраждуу 10 мүнөттүк Лиля Турусбекованын тасмасында кыргыздын салттуу ээрин жасоочу уникалдуу уста Жылкычы Шаршембиев жөнүндө баяндалат. Биздин эл көчмөн цивилизациясынын өкүлү болгондуктан, анын ажырагыс бөлүгү – бул ат минүү. Ээрдин үстүндөгү турмуш – бул аралыктарды басып өтүү жана жаратылыш жана айлана-чөйрө менен дайыма байланышта болуу мүмкүнчүлүгү, бул эркиндик да сезими. Ат минген адам менен […]

Толугу менен...

“АЛЫКУЛ”. ЛИЛЯ ТУРУСБЕКОВАНЫН ТАСМАСЫ. 1990-ЖЫЛ

Режиссер Лиля Турусбекова жана сценарист Кеңеш Жусуповдун бул тасмасы Кыргызстандын эң көрүнүктүү жана сүйүктүү акыны Алыкул Осмонов жөнүндө баяндайт. Тасма 1990-жылы акындын көзү өтүп кеткенден кийин тартылган, ал өтө кыска өмүр сүрүп, 35 жашында каза болгон. Бул убакта Акындын достору, замандаштары тирүү эле. Акындын Кыргыз Республикасындагы туңгуч педагогикалык окуу жайда – Борбордук Кыргыз педагогикалык техникумунда […]

Толугу менен...

ЛИЛЯ ТУРУСБЕКОВА ЖӨНҮНДӨ ЖАҢЫ ДАРЕКТҮҮ ТАСМА. 2023-Ж. РЕЖИССЕРУ-ГАНИ КУДАЙБЕРГЕН

Биздин даректүү тасманын тарыхы сизди кызыктырабы? Ошондой эле 1956-жылдан 1992-жылга чейин биздин өлкөнүн жашоосу? Өлкөбүздүн алгачкы кесипкөй режиссерлорунун биринин өмүр баяны жана чыгармачылыгы сизди кызыктырабы? Гани Кудайбергендин Лиля Турусбекова тууралуу анын 90 жылдыгына карата тартылган жаңы тасмасы YouTube «Кыргызфильм»киностудиясынын каналында тартууланды. Узактыгы — 21.16 мүнөт. Субтитр менен тасма, эки тилде көрүүгө болот Көрүүгө чакырабыз: Сценарийдин […]

Толугу менен...

ЛИЛЯ ТУРУСБЕКОВА: ВЛАДИМИР МИХАЙЛОВ МЕНЕН «МЫСКАЛ» ТАСМАСЫ ЖӨНҮНДӨ МАЕК

Владимир Михайловдун Лиля Турусбекова менен 1989-жылдагы интервьюсу.  Маек В.И.Михайловдун “Эстутум кино тасмасы. Кыргыз киносунун адамдары жана тагдырлары” китебинде жарык көргөн.  – Б. “Салам” басма үйү, 2007 -524-б. ДРАМАЛУУ ТАГДЫР “Кыргызфильм” киностудиясында элдик ырчы Мыскал Өмүркановага арналган “Мыскал” документалдык тасмасы өз ишин аяктады. Биз ал тасманын режиссеру Лиля Турусбекова менен маектешип олтурабыз. -Лиля Жусуповна, сизди бул […]

Толугу менен...

ЛИЛЯ ТУРУСБЕКОВАНЫН «МЫСКАЛ» ТАСМАСЫ. 1989-Ж.

Бул басылма 2020-жылы чыгарылып, 20.08.2023-жылы “КЫРГЫЗФИЛМ” киностудиясы тасманы жаңы, сапаттуу санариптештиргендигине байланыштуу жаңыртылган. Маданий мурастарыбызды сактоонун алкагында киностудия тасмаларды, анын ичинде Лиля Турусбекованын 90 жылдыгына карата режиссердун тарткан тасмаларын санарипке өткөрүүдө. Санариптештирилген тасманы көрүү мүмкүнчүлүгүн колдонуп, үн диапазону зор ырчынын уникалдуу жазууларын угуп, чыныгы ырахат алууга чакырабыз. Уникалдуу табигый үндүн ээси Мыскал Өмүрканова жөнүндө тасмасы. […]

Толугу менен...

ЛИЛЯ ТУРУСБЕКОВАНЫН «ТАГДЫР» ТАСМАСЫ. 1988-ЖЫЛ

Тасма кыргыздардын материалдык маданияты жөнүндө уникалдуу материал чогулткан этнограф Клавдия Ивановна Антипина жөнүндө.   Дагы:  Кыргызстан Инсандары. Лиля Турусбекова – рубрикасы ЛИЛЯ ТУРУСБЕКОВА – РЕЖИССЕР ЖАНА ИНСАН – Лиля Турусбекова жөнүндө ЛИЛЯ ТУРУСБЕКОВАНЫН ФИЛЬМОГРАФИЯСЫ

Толугу менен...

ЛИЛЯ ТУРУСБЕКОВАНЫН “АЛАР ТЯНЬ-ШАНДА ТӨРӨЛГӨН” ТАСМАСЫ. 1957-ЖЫЛ

“Алар Тянь-Шанда төрөлгөн” (Они родились на Тянь-Шане) документалдуу фильм 2 бөлүмдөн турат, түстүү тасма, сценарийдин автору А.Салиев, М.Аксаков, операторлору Ю. Герштейн, И. Герштейн. 1957-ж. Бул тасма дүйнөдөгү көптөгөн өлкөлөрдө көрсөтүлгөнү таң калычтуу эмес. Республиканын бүтүндөй турмушу 2 бөлүмгө камтылып көрсөтүлгөн. Мында Кыргызстан, анда жашаган адамдар, алардын күнүмдүк тиричилиги жана жетишкен ийгиликтери чагылдырылган. Көрүүчүлөрдүн көз алдында […]

Толугу менен...

ЛИЛЯ ТУРУСБЕКОВАНЫН “ЖАЗДАН КИЙИН” ТАСМАСЫ. 1967-Ж

 «Жаздан кийин” («Вслед за весной») деп аталган Лиля Турусбекованын документалдуу тасмасы 5 бөлүмдөн турат (40 мүнөт), ак-кара түстүү. Операторлору — М.Туратбеков, А.Кочетков, монтаждаган – Р.Шершенова, композитору – А.Жумахматов, үн оператору – Я.Рывкин, редактору – А.Шершенов, директору – Ж.Курбатова. 1967-жыл. Кыргызстандын тоолору жана адамдары жөнүндө үч новелла. Фрунзе шаарынын кызыктуу жерлери тартылган кадрлар, жаңы эле курулган […]

Толугу менен...

ЛИЛЯ ТУРУСБЕКОВАНЫН «АРБАГЫ ТИРҮҮЛӨР» («ВОСКРЕСШИЕ ИЗ ПРАХА») ТАСМАСЫ. 1992-ЖЫЛ

«АРБАГЫ ТИРҮҮЛӨР» («ВОСКРЕСШИЕ ИЗ ПРАХА») — 2 бөлүктүү документалдык фильм. Режиссеру — Лиля Турусбекова, сценарийдин автору — В.Никсдорф, оператору С.Макекадыров. Жакынкы арада тасманын бул версиясы Кыргызфильм киностудиясында жаңы санариптештирилген жана калыбына келтирилген версияга алмаштырылат. Бул тасма 1937-жылы күнөөсүз репрессияга кабылып, Бишкектин үстүндөгү Чоң-Таш тоосунун этегинде жашыруун көмүлгөндөр жөнүндө. Алардын сөөктөрү 90-жылдары табылып, баары идентификацияланган. Бул […]

Толугу менен...

ЛИЛЯ  ТУРУСБЕКОВА: МЕНИН РЕСПУБЛИКАМ. НАИРА ЗАРИФЬЯНДЫН ИНТЕРВЬЮСУ 1980-ЖЫЛ.

Лиля Турусбекова менен болгон бул интервью «ЭКРАН» журналынын 1980-жылдагы №3 санында «КЫРГЫЗ КИНОСУНУН ЧЕБЕРЛЕРИ» рубрикасында жарык көргөн. Биздин пикирибизче, бул интервью режиссердун чыгармачылык кредосун толук чагылдырып берген. «Документалдуу фильм совет кинематографиясынын стилине материалды жана чындыкты кабыл алуу курчтугун; көз көргөндү тунук жана укумчулдук менен айкалыштырууну; чындыкка жана турмушка ашырууну; жана башка көптөгөн жаңы нерселерди киргизди”. […]

Толугу менен...

ЛЕОНИД ДЯДЮЧЕНКО: ӨЗҮНҮН АЙТКАНЫНА ШАЙКЕШ ЖАШАП ӨТТҮ…

Леонид Дядюченконун макаласы “Слово КЫРГЫЗСТАНА” гезитинин “В КОНЦЕ НЕДЕЛИ” тиркемесинин 2001-жылдын 9-февралындагы №16 (21212) санында, 8-бетте жарык көргөн. Макаланын автору — Леонид Борисович Дядюченкону (1934-2005) окурмандары прозаик, поэт, журналист, котормочу, жазуучу-документалист, кинодраматург, кесиби боюнча «Инженер-геолог, билими боюнча энциклопедист, агартуучу катары таанышкан. Леонид Борисович Кыргызстанды сүйгөн, чыныгы мекенчили болгон жана  көптөгөн документалдык-көркөм чыгармалары – очерктери, повесттери, кинофильмдери […]

Толугу менен...